Tekst o FMW Kraków

CHARAKTERYSTYKA Nazwy "Grupa Krakowska" dla określenia środowisk FMW, OS KPN, NZS i AS WiP użył po raz pierwszy rzecznik prasowy komunistycznego rządu Jerzy Urban na jednej z konferencji prasowych po zamieszkach w Krakowie w pierwszej połowie 1989 r. Nazwa ta, pomimo pejoratywnego wydźwięku, dość szybko została zaaprobowana przez krakowskie grupy młodzieżowe. Federacja Młodzieży Walczącej (FMW) powstała w końcu czerwca 1984 r. w Warszawie. Wkrótce organizacja zaczęła rozwijać się także w innych miastach Polski. Początki FMW w Krakowie sięgają 1984 r. ale jej oficjalne zawiązanie datuje się na listopad 1985 r. Do FMW zaczęły przyłączać się grupy ist­niejące znacznie wcześniej. Najważniejszą z nich był Ruch Młodzieży Niezależnej. W początkowej fazie istnienia FMW na czoło wysunęły się dwie znaczące gru­py nowohuckie - Piotra Fugla (syna Kazimierza) oraz Włodzimierza Pietrusa. Po nowohuckiej zaczęły powstawać grupy FMW w innych dzielnicach; Inicjatorem krakowskiej FMW był Robert Kubicz. Jednak krakowskie FMW zawsze pozostawało w cieniu nowohuckiego. Raz lub dwa razy w miesiącu, przeważnie, w Warszawie, usiłowano spotykać się na krajowych zjazdach. Zjazdy oprócz wymiany informacji nie wnosiły prawie niczego nowego, choć starano się też wydawać wspólne komunikaty. Kłopoty z wypracowaniem ostatecznego i jednolitego stanowiska w "Federacji" związane były z niewielką centralizacją. Działalność "Federacji" rozwinęła się szczególnie w krakowskich szkołach średnich. Jednym z najmocniejszych ośrodków było Technikum Kolejowe przy ulicy Ułanów. W szkołach, ale także na krakowskich uczelniach (gdzie jednak FMW było dużo słabsze) starano się kolportować prasę. W interesującym nas okresie wydawano blisko 30-ci tytułów (m.in. "BMW", "ABC", "Śmielej", "FBI", "Nasz głos", "Partię"). Oprócz druku i kolportażu "bibuły" ważnym elementem w dzia­łaniach FMW były formy "małego sabotażu": od malowania haseł na murach w najbardziej widocznych miejscach miasta po działania znacznie ostrzejsze, np. zakłócanie spokoju osób z komunistycznego establishmentu, a także ludzi kul­tury i sztuki - wyrazicieli propagandy PRL. Przykładem może być: permanentne dzwonienie w godzinach nocnych do krakowskiego aktora i dziennikarza Bronisława Cieślaka i historyka prof. Aleksandra Krawczuka. Próbą scentralizowania krakowskiej FMW było stworzenie 9 listopada

1988 roku. Międzyszkolnych Rad Koordynacyjnych oraz Międzyszkolnej Rady Wykonaw­czej FMW - Nowa Huta. W skład tej ostatniej mieli wejść przedstawiciele wszystkich typów szkół. Celem jej było uaktywnienie i integracja działań młodzieży szkol­nej. Międzyszkolne Rady zostały podporządkowane ogólnej Krakowskiej Radzie Koordynacyjnej. Warto dodać, że na przełomie 1988/89 roku, a zwłaszcza w 1989 roku, doszło do zmiany pokoleniowej w FMW. Nową, wyróżniającą postacią stał się Wojciech Polaczek. Ówczesny student I roku AGH.

"Stare" pokolenie FMW reprezentowali m.in.: Piotr Fugiel, Marek Jakubowski, Katarzyna Kubisiowska, Robert Kubicz, Włodzimierz Pietrus, Bogdan Rymanowski. Do młodych uczestników należeli m.in.: Piotr Grzywa, Grzegorz Lipiec, Marcin Maruta, Agata Popławska oraz wspomniany Wojciech Polaczek. Do integracji krakowskiego środowiska FMW w końcu lat 8O-tych przyczynił się także Kościół U.OO.  Dominikanów. W  ramach działalności Duszpasterstwa Szkół Średnich odbywały się zbiórki FMW. Rozdawano tam ulotki i pisma tego środowiska. Ogromną życzliwość krakowskiej Federacji okazywał o. Andrzej Konopna. Od początku istnienia FMW istniały dwa wyraźne nurty, narastające w miarę upływu lat. W przypadku krakowskim był to:

1. Nurt „nowohucki” – niepodległościowy, rewolucyjny. Młodzież należąca do niego pochodziła głównie z Nowej Huty i opowiadała się za ulicznymi demonstracjami i ścisłą konspiracją. Członków środowiska charakteryzowała bezkompromisowość wobec wszelkich porozumień z władzami komunistyczny­m.

2. Nurt "krakowski" - legalistyczny, pragnący "wyjść z podziemia". Jego uczestnicy nastawiali się nie na "walkę uliczną", ale na rozwój czytelnictwa, kolportaż prasy podziemnej, rozwój świadomości i wszelką "pracę organiczną" mającą przygotować młodzież do życia w przyszłej, niepodległej Polsce. Ta grupa była w stanie zaakceptować porozumienia "okrągłego stołu". Ostatecznie nurt "nowohucki" zdominował działalność Federacji. Jego pro­gram przeważał, a na spotkaniach ogólnopolskich krakowska FMW była kojarzo­na głównie z "zadymiarzami" z Nowej Huty.

Pomimo podziałów istniało jednak kilka niezmiennych, charakterystycznych dla środowiska krakowskiego odniesień. Zwracało uwagę zafascynowanie militaryzmem i tradycjami konspiracji II Wojny Światowej, głównie z kręgu AK. W związku z tym dla FMW sprawa wojska, jego istnienia (nawet w formie LWP) była "święta". Stanowczo odrzucano tendencje pacyfistyczne i negację służby wojskowej. W innych sprawach m.in. upominano się o poszanowanie godności zarówno ucznia jak i nauczyciela, występowano przeciwko obowiązkowej nauce języka rosyjskiego, narzucaniu uczniom obowiązkowej przy­należności do ZSMP, ZHP i Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (TPPR). W krakowskim środowisku FMW zauważalna była pewna idealizacja, by nie powiedzieć - mit II Rzeczypospolitej. Pomimo pluralizmu wewnętrznego i szerokie­go spektrum poglądów, wśród członków krakowskiego FMW.  Z czasem zaczęły dominować tendencje narodowo -chrześcijańskie. Przynajmniej taki wizerunek kra­kowskiego FMW przedstawiał się na zewnątrz. Była to zasadnicza różnica w po­równaniu np. z gdańską FMW, która grawitowała w stronę idei anarchistycznych. Do podziału środowiska FMW w skali całego kraju przyczyniły się wybory

4 czerwca 1989 roku. Nie zdołano wypracować jednolitego stanowiska w tej sprawie. Do całko- witego bojkotu wyborów wzywali przedstawiciele Federacji z Warmii, Mazur i Trójmiasta. Krakowska organizacja zachowała daleko idącą ostrożność. Przyczynami rozłamu były też wewnętrzne rozgrywki oraz chęć podporządkowania sobie organizacji przez Polską Partię Niepodległościową (PPN). W takiej sytuacji członkowie FMW sami rozwiązali nieskuteczną Krajową Radę Koordynacyjną FMW. De facto od początku lat 90-tych organizacja zaczęła zamierać. Złożyło się na to kilka przyczyn. Główną z nich okazał się brak naturalnego, starego wroga – „komuny”. „Zadymy” stały się więc niepotrzebne, a to one przede wszystkim napędzały działania FMW. Wystąpienia uliczne gromadziły wokół FMW młodzież Szkół Średnich. Hasło czy ulotka, sygnowane przez Federację, była sygnałem, że z pewnością będzie „gorąco”. Tak więc FMW była dla młodzieży szkolnej tym, czym dla studentów NZS: rodzajem mitu, odniesienia i symbolu walki ich pokolenia. Niekoniecznie trzeba było należeć do Federacji, znać jej program i główne cele; wystarczyło identyfikować się jedynie z jej działaniami.   

HISTORIA FMW Kraków

Początek działalności Federacji Młodzieży Walczącej w Krakowie to listopad 1985 roku. Według komunikatu zamieszczonego w piśmie „ABC Młodych” w dniu 02 listopada 1985 roku do działającej od 1984 roku Federacji w Warszawie i Gdańsku dołączył krakowski Ruch Młodzieży Niezależnej przyjmując nazwę FMW Kraków. Krakowskie FMW połączyło szereg grup działających (w przypadku niektórych od stanu wojennego) na terenie Krakowa i Nowej – Huty.

Grupy te zajmowały się dotychczas wsparciem Solidarności podziemnej przy pomocy akcji malowania napisów na murach akcji ulotkowych, kolportażu prasy i książek oraz tzw. małego sabotażu. Okres największego rozwoju FMW przypada na lata ’87 – ’89. W tym czasie Federacja skupia grupy młodzieżowe niemal ze wszystkich Szkół Średnich. Wiele z tych szkół wydaje własne gazetki. FMW od początku istnienia jest jedną z najaktywniejszych grup na demonstracjach, początkowo w Nowej Hucie a w latach ’87-’89 również w Krakowie. Struktury kolportażowe Federacji mogą się pochwalić rozprowadzaniem dużych ilości prasy podziemnej, książek i kaset. Federacja zajmowała się również własną działalnością poligraficzną. FMW wydawała książki i kasety. Drukowała plakaty, znaczki, kartki okolicznościowe i kalendarze. Federacja nie miała zewnętrznego wsparcia finansowego w związku z czym jej działalność była finansowana poprzez wydawnictwa, kolportaż i datki uczestników organizacji.

Współpracujemy:

Pomagają:

Przyjaciele: