FMW Gdańsk - historia

Federacja
Młodzieży
Walczącej
REGION GDAŃSK

Bogdan Falkiewicz, Jarosław Wąsowicz, Robert Kwiatek

Ośrodek gdański Federacji Młodzieży Walczącej (FMW) był jednym z najprężniej działających regionów organizacji. W niniejszym artykule chcemy skupić się na ważniejszych formach jego oddziaływania, z krótkim omówieniem historii i specyfiki tego Regionu FMW.

Federacja Młodzieży Walczącej w Gdańsku rozpoczęła swoją działalność w październiku 1984 r. - kilka miesięcy po powstaniu organizacji FMW w Warszawie i została utworzona przez grupę uczniów IX Liceum Ogólnokształcącego, skupioną wokół wydawanego przez nich pisma „Monit”, jako „Gdańska Federacja Młodzieży Walczącej”. Nazwą tą posługiwała się do początku 1986 roku. Na przełomie października i listopada 1984 r. wydrukowano pierwszą ulotkę sygnowaną przez GFMW, informującą o zawiązaniu się organizacji. Jej pierwszy skład tworzyli: Mariusz Wilczyński, Klaudia Moszczyńska, Jarosław Rybicki, Krzysztof Biskupski, a wkrótce dołączyli do nich Olgierd Buchocki, Piotr Abramczyk i Zbigniew Mańczyk.
Wiosną 1985 r. do FMW przystąpiło równolegle działające środowisko „Biuletynu Informacyjnego Szkół Zawodowych” („BISZ”) związane z Dariuszem Krawczykiem, Bartłomiejem Dróżdżem i Tomaszem Stoppą. W tym samym roku Federacja powiększyła się jeszcze o środowiska redakcji szkolnego pisma „Emisariusz”, wydawanego przez VIII LO w Gdańsku, a następnie pisma II LO „Dwójka”, pisma V LO „Opornik” i pisma „BIS” VII LO.

W 1987 r., w związku z dekonspiracją pierwszego zespołu przewodzącego FMW w Gdańsku, doszło do zmiany w redakcji „Monitu” i częściowej zmiany zespołu organizującego regionalną działalność FMW. W nowym zespole „Monitu” znaleźli się: Robert Kwiatek, Mariusz Roman (wkrótce organizator niezależnego Regionu FMW Gdynia Pomorze Wschodnie), Dorota Szewczyk, Marcin Milancej (który jednak szybko wycofał się), Dariusz Celiński (wycofany z aktywnej działalności po dekonspiracji w 1988 r.) i Bogdan Falkiewicz. Dariusz Krawczyk i Olgierd Buchocki przekazali im redakcję, kontakty i materiały poligraficzne oraz na bieżąco wspierali nowy zespół, nie ingerując jednakże w jego działalność. W tym roku „BISZ” zmienił tytuł na „Wiatr od Morza”. Większa część środowiska związanego z pismem pozostała pod szyldem FMW tylko do grudnia 1987 r., a potem utworzyła Ruch Społeczeństwa Zaangażowanego.
FMW Region Gdańsk rozwinęła działalność dwutorowo: z jednej strony wśród młodzieży w szkołach i częściowo na uczelniach oraz w zakładach pracy, z drugiej poprzez wyraźnie zaznaczoną obecność na ulicach Trójmiasta i udział w większych inicjatywach opozycyjnych w tym regionie. W szkołach i zakładach prowadzono działalność wydawniczą, kolportaż publikacji niezależnych, tworzono koła samokształceniowe, biblioteki czy organizowano przerwy milczenia lub inne bierne formy protestu. Zarówno w szkołach, jak i poza nimi prowadzono akcje ulotkowe, plakatowe, masowe malowanie haseł, wywieszanie transparentów i wreszcie manifestacje uliczne czy happeningi, często połączone z czynnym oporem przeciwko organom komunistycznej władzy. Powstała także Agencja Fotograficzna dokumentująca działalność organizacji, Archiwum FMW oraz Wydawnictwa FMW, których zadaniem była popularyzacja historii i sztuki niezależnej oraz zdobycie środków na działalność bieżącą (książki, kasety fonograficzne, znaczki i kartki pocztowe poczty opozycyjnej, kalendarze, plany lekcji, zdjęcia, itp.).
W szczytowym okresie w Gdańsku komórki FMW istniały w prawie wszystkich szkołach średnich, a także na niektórych uczelniach, w zakładach pracy, a nawet w szkołach podstawowych. Organizacja liczyła wówczas około 250 osób określających się jako jej członkowie oraz około 300 - 400 sympatyków włączających się regularnie w jej działalność (np. kolportujących wydawnictwa, uczestniczących w manifestacjach itd.). Przynależność do FMW była generalnie niesformalizowana, próbowano ją sformalizować tylko jeden raz, w 1989 r., wydając legitymacje i namawiając do opłacania składek członkowskich jednak ten drugi element drastycznie przesuwał osoby działające w federacji z pozycji członków na pozycję sympatyków, co nie wiązało się zresztą z żadnymi innymi konsekwencjami.
Federacja Młodzieży Walczącej Region Gdańsk od początku czynnie uczestniczyła w pracach Krajowej Rady Koordynacyjnej FMW, ciała koordynującego w skali krajowej działania grup w poszczególnych ośrodkach. Należy przy tym pamiętać, że FMW w kraju nie stanowiła monolitu organizacyjnego, a faktycznie Federację w pełni niezależnych organizacji lokalnych. Dopiero w maju 1989 r., w obliczu sporów związanych z deklaracją poparcia lub bojkotu wyborów z czerwca 1989 r., w Federacji doszło do podziału: od środowisk współpracujących w ramach Krajowej Rady Koordynacyjnej FMW oderwała się grupa 8 ośrodków FMW lub ich części (w tym FMW Region Pomorze Wschodnie, działający m.in. w Gdyni, Gdańsku i Bydgoszczy). Utworzyły one Komisję Krajową FMW nawołującą do bojkotu wyborów i działającą w sposób bardziej monolityczny.
Jedną z ostatnich dużych akcji była inspirowana przez FMW okupacja budynku Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku w styczniu 1990 r., która miała na celu zapobieżenie niszczeniu dokumentów partyjnych i Służby Bezpieczeństwa, dokonywanym w piwnicach komitetu, czego zdołaliśmy dowieść.
Latem 1990 r. działalność FMW Region Gdańsk została zawieszona i tak jest do dnia dzisiejszego. We wrześniu 2007 r. z inicjatywy środowiska gdańskiego (głównie Roberta Kwiatka, Roberta Licbarskiego, Jarosława Podsiadły, ks. Jarosława Wąsowicza, Andrzeja Duffeka i Olgierda Buchockiego) powołano do życia ogólnopolskie Stowarzyszenie FMW. 29 września 2007 r. w Krakowie ukonstytuował się Zarząd Stowarzyszenia Federacja Młodzieży Walczącej.

Program FMW Region Gdańsk najpełniej opisuje fragment deklaracji: „Organizacja nasza stawia sobie ostateczny cel: niepodległą i demokratyczną Polskę. Inne kwestie ustrojowe odgrywają dziś mniejszą rolę i dlatego nie są przez nas określone”. Dążąc do niepodległości, FMW gotowa była podjąć współpracę z każdą organizacją, która miała podobne cele, zakładając, jak powiedziano wyżej, że inne kwestie polityczne i ustrojowe odgrywają mniejszą rolę. W okresie tym federacji łatwo było więc podejmować jednoczesną współpracę z wieloma różnymi organizacjami, które względem siebie bywały nieraz nastawione antagonistycznie. I tak w Regionie Gdańskim współpracowała jednocześnie z „Solidarnością” i antagonistycznie do niej nastawionym Ruchem Społeczeństwa Alternatywnego, wspierała działania podejmowane przez NZS, Ruch „Wolność i Pokój”, „Solidarność Walczącą” i partie, takie jak Konfederacja Polski Niepodległej, czy Polska Partia Niepodległościowa.
Zgodnie z założeniami programu FMW walka była rozumiana szeroko. W latach 1984-1989 była przez wszystkich jednoznacznie kojarzona ze sprzeciwem wobec komunistycznych władz i przejawiała się w tradycyjnych formach oporu społecznego manifestacjach, niezależnym ruchu wydawniczym, sprzeciwie wyrażanym na murach i w ulotkach. Ten sprzeciw stał u podstaw wszystkich działań podejmowanych przez FMW. Ale, jak wówczas pisaliśmy: „Chodzi tu zarówno o walkę z komunistycznym systemem społecznym, jak i o walkę o każdego człowieka wokół nas, o wyrwanie go z bierności i apatii”. Temu drugiemu celowi poświęcona była duża część aktywności, ukierunkowana na „pracę u podstaw”: samokształcenie, samoorganizację, a także samodzielność zdobywanie środków na własną działalność, w dużej mierze poligraficzną, bibliotekarską itd.
Było to jedno z bardzo niewielu w skali kraju wydawnictw pozostających pod pełną kontrolą młodzieży, przeważnie szkolnej. Było to także wydawnictwo publikujące najwięcej tytułów prasy młodzieżowej w Polsce. Wydawano czasopisma mające zasięg od szkolnego, poprzez miejski do regionalnego; książki i broszury; ulotki; plakaty i afisze; druki okolicznościowe (kalendarze, plany lekcji, cegiełki, itp.), kasety audio; znaczki, kartki i koperty poczty niezależnej.
Prasa Federacji Młodzieży Walczącej Regionu Gdańskiego docierała do większość szkół średnich Gdańska i okoliczne miejscowości. To właśnie dzięki rozrzucanym w szkołach ulotkom i kolportowanej prasie wielu uczniów szkół średnich po raz pierwszy stykało się z działalnością opozycyjną. Prasa stawała się często magnesem przyciągającym do federacji nowe osoby. Gazetki regionalne i szkolne stanowiły również pierwszą trybunę wyrażania poglądów członków FMW. Dawały możliwość wypowiedzenia uwag dotyczących nauczycieli, funkcjonowania danej szkoły, a także spraw młodzieżowych oraz sytuacji społeczno-politycznej kraju. W prasie FMW z tamtego okresu odnajdziemy również artykuły o tematyce religijnej, kulturalnej, historycznej, często także satyrycznej.
Na wydawnictwa periodyczne FMW Region Gdańsk składało się 25 tytułów.
Czasopisma o zasięgu regionalnym:
„Monit” - miesięcznik, następnie dwutygodnik, który poprzez sieć kolportażu docierał do grup FMW w całym kraju;
„BISZ” - „Biuletyn Informacyjny Szkół Zawodowych”, wychodził od 1984 r.; ukazało się 17 numerów, następnie wydawany jako „Wiatr od Morza”, później pismo Ruchu Społeczeństwa Zaangażowanego; przestało wychodzić pod winietą FMW w grudniu 1987 r.;
„Neptun” - wydano 1 numer.
Czasopisma innych ośrodków w Regionie Gdańsk:
„Zatoka” - Pismo FMW Puck;
„ŻUK-owo” - Pismo FMW uczniów z Żukowa;
„BiŚ” - Biuletyn Informacyjny FMW Świecie;
„Reformator” - pismo FMW Świecie.
Czasopisma ukazujące się w liceach ogólnokształcących:
„Anty” - pismo FMW w IV LO w Gdańsku;
„Dwójka” - pismo FMW w II LO w Gdańsku, wydawane początkowo poza FMW, łącznie ukazało się ponad 30 numerów, co jak na pismo szkolne stanowi duże osiągnięcie;
„Dzienniczek Ucznia Siódemki” - pismo FMW w VII LO w Gdańsku;
„Mały Wywrotowiec” - dwutygodnik FMW w X LO w Gdańsku;
„Szpalta” - biuletyn FMW w VIII LO w Gdańsku;
„Tu jedenastka” - pismo FMW w XI LO w Gdańsku.
Czasopisma ukazujące się w szkołach technicznych i zawodowych:
„Ckumiak” - nieregularnik FMW w Centrum Kształcenia Ustawicznego Mechaników Elektryków (CKUME) w Gdańsku;
„Conradinum” - pismo FMW przy Technicznych Szkołach Budownictwa Okrętowego „Conradinum” w Gdańsku;
„Klakson” pismo FMW w Zespole Szkół Samochodowych w Gdańsku;
„Norma” pismo FMW w Liceum Ekonomicznymo w Gdańsku;
„Panorama Łąkowej” - pismo FMW w Zespole Szkół Zawodowych „Elektromontaż” Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego w Gdańsku;
„Spięcie” - pismo FMW w Zespole Szkół Elektrycznych w Gdańsku;
„Spiskowiec” - pismo FMW uczniów Zespołu Szkół Zawodowych Państwowej Komunikacji Miejskiej i Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Transportowego w Gdańsku;
„Szkolnica” - pismo FMW uczniów Zasadniczej Szkoły Zawodowej, Liceum Zawodowego i Technikum Ekonomicznego w Gdańsku;
„Szlaban” - pismo FMW Zespołu Szkół Rolniczych w Rusocinie;
„Zwarcie” - pismo FMW Zespołu Szkół Łączności w Gdańsku;
„Polenta” - pismo FMW uczniów ZS Handlowo-Gastronomicznych w Gdyni.
Czasopisma ukazujące się w szkołach podstawowych:
„Startówka” - pismo FMW Sportowej Szkoły Podstawowej nr 92 i Szkoły Podstawowej nr 90 w Gdańsku-Zaspie (jedyne inne, znane nam pismo uczniów szkół podstawowych ukazywało się w Krakowie).
Sztandarowe pismo FMW Gdańsk, dwutygodnika „Monit”, wydawano w latach 1984 - 1990. Ukazało się 108 numerów w nakładach od 3 do 15 tys. egzemplarzy, przy czym średni nakład w latach 1988 - 1989 wynosił ok. 3-4 tys., średnia objętość 8 stron, co dawało średnio 2,5 zadrukowanych kartek formatu A4 (część numerów drukowano w miniaturowym formacie A6). Miesięcznie wymagało to zdobycia i zadrukowania średnio ok. 12 -16 ryz papieru. Daje to wyobrażenie o skali tej działalności poligraficznej, na której potrzeby zarówno redakcja, papier, środki poligraficzne, jak i kolportaż organizowany był przez około 15 - 20 najsilniej zaangażowanych uczniów szkół średnich. „Drogi Czytelniku Monitu! Nie mamy papieru!!! Jeżeli masz zbędne kartki papieru, nawet pojedyncze, DAJ NAM!!! Liczymy na Twoją pomoc!!!”.
Jak napisano powyżej, „Monit” był pierwszym pismem FMW w Polsce (od 1984 r.), wcześniej pismem IX LO w Gdańsku, szybko jednak zaczął docierać do innych ogólniaków. W bibliografii Chojnackiego i Jastrzębskiego odnajdujemy informację, że „Monit” jest pismem II, IV, V, VII, IX, X LO z Gdańska oraz II, III, IV LO z Gdyni. W istocie bardzo szybko pismo przekształcone zostało w ponadszkolny tytuł regionalny. Spełniał on istotną rolę integracyjną w środowisku gdańskiej federacji. Miał wydania specjalne w czasie majowego strajku w Stoczni Gdańskiej w 1988 r. wydano 5 numerów strajkowych, a w czasie strajku sierpniowego 6 numerów strajkowych i wtedy pismo ukazywało się jako dziennik. W lipcu 1988 r. wydano numer wspólny z „Biuletynem Informacyjnym Niezależnego Zrzeszenia Studentów”, który miał na celu wprowadzenie rozpoczynających studia absolwentów szkół średnich w struktury NZS. W lutym 1989 r., podczas wyjazdu szkoleniowo-integracyjnego, wydano w Bieszczadach na ręcznym powielaczu nr 75, a w marcu 1990 r. wyszedł numer specjalny (nr 104) w całości w języku angielskim. Ciągłe wydawanie pisma zostało zawieszone w czerwcu 1990 r., a od tego czasu ukazało się okazjonalnie łącznie 9 numerów.
„Monit” kolportowany był nie tylko na terenie Trójmiasta, ale także wysyłany lub osobiście dostarczany w ilościach kilku do kilkudziesięciu egzemplarzy do około 30 - 40 osób poza Trójmiastem, reprezentujących ośrodki FMW, inne organizacje oraz grupy lub nawet pojedynczych czytelników. Dzięki temu część objętości pisma wypełniały informacje, artykuły, próby poetyckie, które otrzymywaliśmy z terenu całego kraju (np. wiersze Maxa Wieczorka z Radomska i inne).
W grupie wydawnictw nieperiodycznych Wydawnictwa FMW znalazły się:Książki i broszury, m.in. Sierpień w Gdańsku (1985 r.); L. Szaruga, Mgły (1987 r.); G. Grass, Aż do wymiotów (1988 r.); P. Gaykowsky, Terror Trops Commando, (1989 r.); Argus, Odnowa (1989 r.); R. Kukliński, Wojna z narodem, specjalnie dla paryskiego miesięcznika „Kultura” mówi płk. Ryszard Kukliński, (1987 r.).

Plakaty i afisze, ulotki, wydawnictwa okolicznościowe (kalendarze ścienne i kieszonkowe, plany lekcji, cegiełki), m.in. Kalendarz „Małego Wywrotowca” 1989 r. (ścienny i kieszonkowy), Cegiełka na FMW Gdańsk cena 50 zł. (cegiełka: Pomnik Poległych Stoczniowców w konturach obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej), Katyń FMW Gdańsk cena 50 zł (cegiełka).
Znaczki poczty niezależnej, m.in. „Podziemna Poczta FMW Gdańsk” seria z „Lucky Luke”, 3 znaczki w bloku wydane techniką offsetową; „5 lat FMW 1984 - 1989” 8 znaczków przedstawiających gazetki szkolne firmowane przez FMW Gdańsk, z przywieszką, wydanie podstawowe techniką offsetową oraz wydania dodatkowe techniką sitodruku; „5 lat FMW” 2 bloki znaczków przedstawiających ośrodki FMW, wydanie techniką sitodruku; „FMW ARMY Podziemna Poczta Federacji Młodzieży Walczącej Gdańsk” 3 znaczki w bloku, sitodruk na papierze kolorowym w 12 barwach; bloczek składający się z dwóch znaczków wydanych z okazji setnego numeru „Monitu”: „100 numerów pisma Pięć lat „Monitu” i „Poczta FMW Gdańsk Polska 1989”, na kredowym i zwykłym papierze, sitodruk w różnych barwach.

Karty pocztowe i koperty okolicznościowe, kasety audio, m.in. kasety z piosenkami w wykonaniu Jacka Kaczmarskiego, Przemysława Gintrowskiego i Antoniny Krzysztoń.
Jednym ze spektakularnych działań ekipy Wydawnictwa FMW było wsparcie strajku w Stoczni Gdańskiej w maju 1988 r. Członkowie Grup Wykonawczych federacji przetransportowali do Stoczni Gdańskiej, blokowanej przez kordony ZOMO, wyposażenie sitodrukowe, maszynę do pisania oraz papier i farbę do powielacza. Członkowie FMW zajmowali się wówczas od podstaw organizacją i obsługą poligrafii strajku (odpowiedzialny za to zadanie był Dariusz Krawczyk) i Biura Prasowego. Po pewnym czasie do grona drukarzy FMW przyłączyło się kilku stoczniowców oraz członkowie Ruchu „Wolność i Pokój”. Owocem ich pracy stały się strajkowe ulotki, plakaty, pocztówki oraz strajkowe numery pisma „Rozwaga i Solidarność”. Ta sama ekipa była organizatorem dwóch audycji nadawanych ze stoczni na fonii telewizyjnej.

Koła samokształceniowe były grupami młodzieży szkolnej (głównie licealnej) spotykającej się w celu kształcenia i samokształcenia w zakresie wiedzy trudnodostępnej lub niedostępnej w obiegu oficjalnym. Z założenia spotkania miały być regularne, w praktyce głównie ze względu na nieregularną dostępność wykładowców odbywały się nieregularnie. Ze strony FMW koło prowadził „organizator” utrzymujący kontakt z osobami wspomagającymi „pozyskiwanie” wykładowców (np. ze środowiska gdańskiego NZS). Miejscami spotkań najczęściej były salki katechetyczne przy kościołach, sporadycznie domy prywatne. Wykładowcami byli nauczyciele akademiccy i zaangażowani w działalność opozycyjną studenci starszych lat studiów, często członkowie NZS.

Tematyka zajęć była bardzo szeroka, obejmowała m.in. historię, ekonomię, filozofię, socjologię, prawo w tym, zachowanie wobec tzw. organów władzy czy podstawy zachowań konspiracyjnych. Koła dostępne były szeroko, dla członków i sympatyków FMW, natomiast zainteresowanie było raczej niewielkie (kilkanaście wykładów w skali roku, dla grup o różnej liczebności).
W ramach Agencji Fotograficznej wykonywano i gromadzono fotografie i filmy dokumentujące współczesne wydarzenia i działania FMW (zdjęcia gromadzono także w Archiwum FMW). Wśród fotografów-dokumentalistów, należy wyróżnić przede wszystkim Jarosława Rybickiego, Czesława Mila, Andrzeja Opieki i Roberta Kwiatka.
Archiwum FMW także jako swój podstawowy cel miało dokumentację działalności wydawniczej i propagandowej FMW. Gromadzono tam prasę i inne publikacje federacji oraz wszelkie materiały przechodzące przez sieć kolportażu FMW Gdańsk, jak również dary w postaci czasopism i ulotek spoza FMW. Materiały lokowane były w dwóch, okresowo trzech miejscach równolegle, by uniknąć strat spowodowanych wpadkami i konfiskatami.
Zbiory udostępniane były dla potrzeb naukowych. Do 2009 r. dotrwało w sumie około 1,5 tys. zdjęć i ok. 2 tys. egzemplarzy prasy, a także bardzo liczne ulotki, plakaty, itp. Archiwum FMW i duża część zasobów Agencji Fotograficznej FMW zostały w 2005 r. przekazane jako depozyt do Archiwum Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. Nawiązano również współpracę z Archiwum „Karta”.
Biblioteka gromadzona była od początku działalności FMW w Gdańsku. Pochodziła z wydawnictw własnych, egzemplarzy okazowych, z materiałów książkowych i czasopiśmiennych przechodzących przez sieć kolportażu prowadzoną przez FMW Gdańsk, z darów, oraz z nielicznych specjalnych zakupów książek i czasopism finansowanych z funduszy własnych FMW. Zgromadzono ok. 250 pozycji książkowych i czasopism o dużej objętości, przede wszystkim druków wydanych poza obiegiem cenzury, ale także pojedyncze książki wydane w obiegu oficjalnym, lecz trudnodostępne.
Dostępność zbioru była ograniczona korzystać z niego mogli członkowie i bliscy sympatycy FMW. Lokalizacja biblioteki do 1989 r. była zakonspirowana i zmienna, u osób sympatyzujących z FMW, a wypożyczenia realizowano poprzez łańcuszek pośredników. Zainteresowanie książkami z biblioteki nigdy nie było wielkie mimo reklamowania jej na łamach periodyków FMW.
Grupy Wykonawcze FMW powołano w październiku 1985 r. w celu podejmowania zorganizowanych działań o charakterze zewnętrznym, widocznym dla mieszkańców niezaangażowanych w działalność opozycyjną. Prowadziły przede wszystkim działalność informacyjną i propagandową: malowanie napisów, rozklejanie plakatów i kolportaż ulotek, przygotowywanie i rozwieszanie transparentów (mecze piłkarskie, wybory i inne). Ponadto zajmowały się organizowaniem manifestacji ulicznych i happeningów. Początkowo w skład grupy „zadymiarzy” wchodziło 50-100 kibiców gdańskiej Lechii kierowanych przez Tadeusza Duffeka. W szczytowych okresach ich działalność włączało się do 200 osób. Oprócz niemal regularnych, cotygodniowych manifestacji w Gdańsku, Grupy Wykonawcze prowadziły akcje doraźne, np. zakłócanie wyborów. Umożliwiały też FMW docieranie do nielicznych szkół, w których nie było członków lub sympatyków FMW, z kolportażem ulotek i propagowaniem haseł.
Skuteczność grup była bardzo wysoka. Były w stanie w ciągu jednaj nocy pokryć napisami większość szkół Gdańska, czy też rozkolportować na jego terenie ogromne ilości ulotek. Niejednokrotnie ich działania, takie jak rozpowszechnianie pilnych informacji, wspomagały inne organizacje, szczególnie podczas strajku w Stoczni Gdańskiej w 1988 r.
Jedną z form działalności FMW Gdańsk, przygotowywaną i realizowaną w dużej mierze dzięki wykorzystaniu GW, były happeningi polityczne. Pierwsze tego typu imprezy w Trójmieście miały miejsce w 1988 r. Okazją do przeprowadzenia takiego happeningu stał się pierwszy dzień wiosny i związana z nim tradycja topienia „Marzanny”. Był to pierwszy gdański happening przeprowadzony na większą skalę, w który zaangażowane były różne organizacje. Uczestnikom udało się wrzucić do morza kukłę symbolizującą gen. Wojciecha Jaruzelskiego, zostali jednak na plaży w Sopocie brutalnie zaatakowani przez oddziały ZOMO. W czasie ataku milicji okazało się, że wśród demonstrantów znajdowali się liczni tajniacy, którzy zaczęli wyłapywać najbardziej aktywne osoby.
Grupy Wykonawcze działały nieprzerwanie do momentu zawieszenia działalności FMW Region Gdańsk.

Federacja Młodzieży Walczącej Region Gdańsk była niewątpliwie jednym z najlepiej zorganizowanych i najprężniej działających ośrodków FMW w Polsce. Wielotorowość tej aktywności, poczynając od grup samokształceniowych, poprzez bibliotekę, archiwum, działalność wydawniczą i kolportażową w zorganizowanej sieci kolportażu koleżeńskiego, na grupach wykonawczych kończąc, przeczy często przytaczanemu, potocznemu obrazowi FMW jako organizacji koncentrującej się jedynie na „zadymach” manifestacjach ulicznych i starciach z milicją.
To krótkie opracowanie nie rości sobie pretensji do ujęcia w sposób kompletny różnych form aktywności i kilku lat działań FMW Region Gdańsk. Jest raczej próbą przywrócenia właściwych proporcji w opisie działania FMW. W chwili obecnej gromadzimy wspomnienia i dokumenty, które będą podstawą do opracowania szczegółowego kalendarium działań tej organizacji i przypomnienia wielu osób, które przewinęły się przez jej szeregi. Kolejne, aktualizowane materiały zamieszczane są na stronach: www.fmw.org.pl.
 

Współpracujemy:

Pomagają:

Przyjaciele: